YERALTINDAN NOTLAR
DOSTOYEVSKİ

dostoyevki hakkında çoğumuz birşeyler biliriz elbette, dünya literatürünün neredeyse en tanınmış, bilinen dev bir ismi sonuçta. Gerçekten hayatında çok zor dönemlerden geçmiş bir kişilik, yazar ilk romanıyla bir anda yükselmiş ardından gelen bir iki kötü eserle destekçilerini kaybetmiş bir nevi çöküşe girmiş bunun üstüne de katıldığı toplantılarda zamanın yönetimi tarafından mimlenip suçlu bulunmuş ve sibirya ya gönderilmiş burada kurşuna dizilmekten kılpayı kurtulmuş ve cezası hapse çevrilmiş, işte yazarın hayatındaki bu dönemeçlerin eserlerine yansıdığı bir gerçek ve sanırım bu gerçeği en çarpıcı yansıtanı da yeraltından notlardır sanırım Dostoyevski bu kitabını 10 yılık sürgünden döndüğü dönemde yazdığı ilk büyük romanıdır. Aslında bu son dediğim bize yani günümüze göre pek geçerli değil sonuçta bugün yazar edebiyatın devi olarak bütün eserleri büyük roman kisvesi altındadır lakin dönemine göre değerlendirmek lazım

kitapta kahramanın diyalogları çok az görünür daha çok monolog tarzı ve kafasından geçen düşünceler şeklindedir lakin karakterimiz uçlarda gezen, hiçbir mutlak gerçeği tanımayan, her iyiliğin göreceli olduğuna inanan, karamsar/karanlık ve zannımca kendini beğenmiş biridir. Bu açıdan psikologlarca çok irdelenmiş bir karakterdir ayrıca hiddetlidir düşüncelerini neredeyse bağırarak kusar (!) evet bazı satırlarda cümleyi bitirdikten sonra “durun biraz soluklanayım” demesinden anlıyorum kustuğunu ...
Ve; kahramanımızın dediği gibi,
"haddinden fala anlamak hastalıktı ! dört dörtlük gerçek bir hastalık"
zaten romana da "ben hasta bir adamım" diye başlar, aslında fizikende sağlam değildir lakin bence hasta adam dan kastettiği budur ...

kitap ahlaksal, dinsel, toplumsal vsvs sorgulamalar şeklinde sonuçta; ıcığını cıcığını çıkarıp destan gibi yorum yazmaya gerek yok büyük olasılıkla Dostoyeski kitaplarıyla tanışacaksınız ister istemez

netekim bu eseri okumak benim diyen her kitapkurdunun boynunun borcudur...
Namaste çek kürekleri kayıkçı !
eyvallah