Moby Dick - HERMAN MELVILLE

MOBY DICK
HERMAN MELVILLE

Yazarı hayattayken pek ilgi çekmemiş ama ölümünden sonra büyük sükse yakalamıiş günümüzde ise Amerikan edebiyatının en büyük 25 eserinden biri olarak dünya literatüründe en bilindik romanlar arasına girmiş kitap …
Melville, 1851 de romanı yayımlandıktan sonra Sarah Hulyer Morewod’a yazdığı mektupta şunları diyerek belki de garip bir biçimde bu durumun serzenişini yapmış belki de: “Satın almaya kalkmayın sakın, okumaya da kalkışmayın, size göre kitap değil. Hanımlara yaraşan spitalfields ipeğiyle dokunmuş bir kitap değil – gemi halatlarıyla, palamarlarıyla örülmüş, korkunç bir dokusu var. Kutup rüzgârı esiyor sayfalarında, üzerinde aç kuşlar uçuşuyor. Kibar ve titiz herkesi uyarın, bir bakış dahi atfetmesinler sakın, yoksa romatizmaları, siyatikleri tutar doğrusu.”

Bir kin ve nefret destanı mı desek roman için?
Nantucket te bir balina avı olarak başlayan maceranın nasıl moby dick ismi takılmış devasa ve albino bir deniz ejderhası namı diğer balina (!

) ile sert, diktatör ruhlu ve inatçı bir insanoğlu arasında geçen savaşa dönüştüğü talihsiz serüvenler dizisi ve Dosytoyevskinin dediği gibi intikam soğuk yenen bir yemekse sonunda ağzımızın tadınında kaçması kaçınılmaz olur netekim romanın sonunda bu badirelerden tek bir kişi kurtulur o da sevgili anlatıcımız Ismael. Kitapta ki anlatım ismailin hatıraları şeklinde olsa da bölüm bölüm tiyatro piyeslerini andıran konuşmaları da var bu konuşmalar ortalama olsa da İsmalin anlattığı kısımlar bayağı görkemli betimlemelerle dolu ve olaylar çoğu zaman tek anla mlı değil benzetmeler metaforlar çağrışımlar …
Sonuçta Melville’ ın dediği gibi; yaşam dediğimiz bu acayip, bu karmakarışık işte, öyle garip anlar olur ki, insan şu koca evreni büyük bir şaka olarak görür. Bu şakayı pek anlamasa bile, kendisiyle alay edildiği kuşkusuna düşer …

Bu kitabı tavsiye edermiyim?
okuyacaksanız Yapı Kredi Yayınları Kazım Taşkent klasiklerinden okumak şartıyla biteviye balina balina avı ve denizcilik bilgileri arasında bol şanslar diyorum …

namaste çek kürekleri kayıkçı
eyvallah !